SKŁADNIKI DYMU TYTONIOWEGO

Palacz

Dym tytoniowy składa się z prawie 4.000 związków chemicznych, z tego ponad 40 to substancje rakotwórcze. Ich działanie nie jest ograniczone jedynie do palaczy tytoniu, ale także dotyczy wszystkich tych osób (mężczyzn, kobiet i dzieci), które przebywają w pomieszczeniach, gdzie występuje dym tytoniowy (tzw. "palenie bierne").

Oto przykłady niektórych tylko substancji występujących w dymie tytoniowym:

  • Aceton - rozpuszczalnik, składnik farb i lakierów.
  • Amoniak - stosowany w chłodnictwie, składnik nawozów mineralnych.
  • Arsen - stosowany także jako popularna trutka na szczury i inne gryzonie.
  • Benzopiren - związek o właściwościach rakotwórczych, wykorzystywany w przemyśle chemicznym.
  • Butan - gaz pędny, używany do wyrobu benzyny.
  • Chlorek winylu - związek używany np. do produkcji plastiku. Posiada właściwości rakotwórcze.
  • Ciała smołowate - są odpowiedzialne za powstawanie nowotworów złośliwych u człowieka.
  • Cyjanowodór - kwas pruski, gaz używany przez hitlerowców w komorach gazowych do masowego ludobójstwa.
  • DDT - insektycyd polichorowy.
  • Dibenzoakrydyna - używana przy produkcji barwników. Posiada właściwości rakotwórcze.
  • Dimetylonitrozoamina - związek wykorzystywany w przemyśle chemicznym.
  • Fenole - niszczą rzęski nabłonka wyściełającego oskrzela. Rzęski te oczyszczają wdychane przez człowieka powietrze i chronią drogi oddechowe przed przenikaniem przez ich ściany substancji i związków chemicznych oraz mikroorganizmów, np. wirusów.
  • Formaldehyd - związek stosowany m.in. do konserwacji preparatów biologicznych, np. żab.
  • Kadm - silnie trujący metal o właściwościach rakotwórczych.
  • Metanol - silne trujący związek chemiczny, używany do produkcji benzyn silnikowych.
  • Naftyloamina - wchodzi w skład barwników, używanych w przemyśle drukarskim. Posiada właściwości rakotwórcze.
  • Nikotyna - działa obkurczająco na ściany naczyń kwionośnych (w tym także naczyń wieńcowych zaopatrujących serce), zwiększa ciśnienie krwi, jest odpowiedzialna za niefizjologiczne przyspieszenie akcji serca oraz zaburzenia rytmu serca, a także wpływa negatywnie na gen p53, który powstrzymuje niekontrolowany rozwój komórek, czyli powstawanie nowotworów.
  • Piren - związek używany w syntezie organicznej.
  • Polon - radioaktywny pierwiastek, odkryty przez naszą rodaczkę Marię Skłodowską-Curie. Posiada właściwości rakotwórcze.
  • Tlenek węgla (czad, CO) - zmniejszając zawartość tlenu we krwi, w znaczny sposób utrudnia pracę serca i dotarcie tlenu do różnych części i narządów organizmu człowieka. Jest to związek będący bezpośrednią przyczyną śmierci wielu osób w czasie pożarów.
  • Toluidyna - stosowana w syntezie chemicznej. Posiada właściwości rakotwórcze.
  • Uretan - związek o właściwościach rakotwórczych.

    • Oprac. na podst. "Toksykologia dymu tytoniowego"
    Wydawca: Centrum Onkologii-Instytut w Warszawie ze środków
    "Programu pierwotnej profilaktyki chorób odtytoniowych w Polsce w 2001 r."
    (Umowa z MZ z dn. 16.06.2001 r.)

    Warto wiedzieć, co palisz....

    Zanim powstanie papieros, do tytoniu dodaje się wiele aromatów, a także substancji konserwujących, często o nieznanym, utajnionym przez producentów składzie chemicznym. Na przykład specjalne sole powodują, że papieros stale się tli, amoniak zmieniając pH biologicznie uaktywnia nikotynę, cukier i lukrecja poprawiają smak, a gliceryna dłużej zachowuje świeżość tytoniu. Tak chemicznie "spreparowany" papieros dostarcza palaczowi substancji, od której się uzależnia - nikotyny oraz 4.000 innych toksycznych związków chemicznych, w tym 40 substancji o działaniu rakotwórczym.

    Wchłanianie dymu tytoniowego zachodzi głównie w układzie oddechowym, a także w przewodzie pokarmowym jako rezultat połykania m.in. śliny. Składniki dymu przenikają do krwiobiegu i są rozprowadzane po całym organizmie. Zły wpływ dymu tytoniowego obserwowany jest nie tylko w obrębie jamy ustnej czy płuc, ale także we wszystkich innych narządach, np. w pęcherzu moczowym, trzustce, narządach rodnych itp. Wykazano również zaburzenia funkcjonowania narządu wzroku, czy uszkodzenia formującego się płodu.

    Opracowano na podstawie publikacji:
    "Toksykologia dymu tytoniowego"
    Wydawca: Centrum Onkologii - Instytut ze środków
    "Programu pierwotnej profilaktyki chorób odtytoniowych w Polsce w 2000 r."
    Oprac. strony: J.Kosiaty, e-mail: jkosiaty@esculap.pl